Αυτό όμως που είναι σχετικά άγνωστο, είναι πόσο...
είναι το δημόσιο χρέος της Κίνας. Διότι ναι μεν η Κίνα αναπτύσσεται ραγδαία, αλλά μεγάλο μέρος αυτής της ανάπτυξης είναι και συνάρτηση του δημοσίου χρέους και όχι άπλα των εξαγωγών.
Έχω κάνει αναφορά σε προηγούμενο άρθρο, ότι όταν μια οικονομία ξεπεράσει το 90% χρέους επί του ΑΕΠ, τότε αρχίζει ο παράγοντας ανάπτυξη και προβληματίζει. Διότι όπως και στην περίπτωση της Ελλάδος, ολοένα και περισσότεροι πόροι πηγαίνουν προς την εξυπηρέτηση αυτού του χρέους και λιγότερο σε άλλες δραστηριότητες. Και αν αυτό το χρέος δεν σταθεροποιηθεί, τότε ένα μεγάλο ποσοστό των φορολογικών εσόδων θα πάνε προς εξυπηρέτηση αυτού του χρέος και άρα η χώρα αυτή θα καταντήσει σαν την Ελλάδα.
Εδώ και καιρό ξέρουμε ότι στην Κίνα γίνονται επενδύσεις για να γίνονται επενδύσεις και όχι αναγκαστικά για να έχουν κάποιο είδος απόδοσης. Να σημειώσω επίσης ότι όσο χρέος και να αναλάβει κανείς δεν υπάρχει πρόβλημα, αρκεί αυτό το χρέος να έχει καλύτερη απόδοση σε σχέση με το επιτόκιο που πληρώνεις στην τράπεζα. Τι γίνεται όμως όταν αναλαμβάνεις χρέος και δεν κάνεις επενδύσεις;
Για παράδειγμα, η περιφέρεια της Jiangqiao στη Shanghai, σύμφωνα με εσωτερικό έγγραφο της Κινεζικής κυβέρνησης (China’s National Audit Office) αναφέρει ότι το 2008 η Jiangqiao δανείστηκε 2 δισ. RMB από 2 κινεζικές τράπεζες για να τα επενδύσει σε ένα τοπικό LGIV (local government investment vehicle –κάτι σαν ένα είδος δημοτικής επιχείρησης). Τα λεφτά τα δανείστηκε με σκοπό να τα επενδύσει σε σιδηρόδρομο ταχείας κυκλοφορίας και καμιά εγγύηση δεν δόθηκε. Και αντί για επενδύσεις σε σιδηροδρόμους, η δημοτική αρχή επένδυσε τα λεφτά αυτά σε άλλα πράγματα. Η εξήγηση που δόθηκε ήταν ότι χρειαζόταν τα λεφτά για να πληρώσει άλλες υποχρεώσεις!!
Στο μεταξύ η Κινεζική κυβέρνηση καταβάλλει προσπάθειες έτσι ώστε αυτά τα δάνεια να πηγαίνουν στα έργα τα οποία υποτίθεται πρέπει να πηγαίνουν. Μεταξύ των μέτρων, είναι οι τράπεζες να δανειοδοτούν μόνο έργα τα οποία μπορούν να παράγουν εισόδημα ώστε να πληρώνονται οι τόκοι και το κεφάλαιο (hmm).
Έτσι λοιπόν ένα μεγάλο μέρος της ανάπτυξης της Κίνας έχει να κάνει με πιστώσεις που έχουν δοθεί σε τοπικές κυβερνήσεις, που ενώ είχαν σκοπό να επενδύσουν αυτά τα λεφτά και να παράγουν κάποιο είδος εισοδήματος, αποδεικνύεται ότι κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει.
Ο Stephen Green τηςStandard Charteredπεριγράφει το όλο παιχνίδι:
Τα LGIV δανείζονται λεφτά από τράπεζες για επενδυτικά έργα και προσποιούνται ότι μπορούν να πληρώσουν τα λεφτά. Η κεντρική κυβέρνηση, που έχει στόχο την ανάπτυξη, κάνει πως δεν βλέπει. Οι τοπικές κυβερνήσεις βασιζόμενες ότι στο τέλος θα τους σώσει η κεντρική κυβέρνηση, πήραν όσα δάνεια μπορούσαν. Στη συνέχεια, η κυβέρνηση αναγνωρίζοντας το πιστωτικό ρίσκο, προσπαθεί να παγώσει πιστώσεις σε έργα που δεν θα είναι κερδοφόρα. Αλλά επειδή κανένας δεν θέλει να ακυρώσει έργα τα οποία δεν έχουν τελειώσει διότι θα ήταν πολιτικά ανεπιτήρητο, οι τράπεζες συνεχίζουν και χρηματοδοτούν αυτά τα έργα ξέροντας ότι τα δάνεια αυτά θα καταστούν μη-εξυπηρετούμενα.
Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι αργά ή γρήγορα η κυβέρνηση θα πρέπει να ανακεφαλαιοποιήσει το τραπεζικό σύστημα με τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας. Αν και αυτή η λύση δεν είναι τόσο εύκολη να πραγματοποιηθεί, εντούτοις είναι το κυρίαρχο σχέδιο που αναμένουν αναλυτές και οικονομολόγοι ότι θα πρέπει η Κίνα να κάνει. Αν και δεν ξέρουμε πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα, ξέρουμε όμως πόσες περίπου είναι οι συνολικές πιστώσεις και το μέγεθος των τόκων που θα πρέπει να πληρωθούν.
Ο Victor Shih, του Πανεπιστημίου Northwestern University στις ΗΠΑ, εκτιμά ότι οι τοπικές κυβερνήσεις στην Κίνα έχουν δανειστεί 12 τρισ. RMB, ενώ τα επίσημα Κινεζικά στοιχεία κάνουν λόγο για δάνεια αξίας 10,7 τρισ. RMB. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι κανένας δεν ξέρει στα σίγουρα ποια είναι η αλήθεια και ότι τα στοιχεία που δίνουν οι Κινέζοι είναι σχεδόν δεδομένο ότι είναι λιγότερα από τα πραγματικά.
Ο Stephen Green (πάλι της Standard Chartered) εκτιμά ότι ο τόκος επί αυτών των δανείων είναι περίπου 6%. Κατά την Standard Chartered, τα συνολικά χρέη των LGIV είναι περίπου 14,7 τρισ. και οι τόκοι που αναλογούν σε αυτές τις πιστώσεις περίπου 134 δισ. δολάρια. Ένα τεράστιο ποσό όπως και αν το μετρήσει κανείς, αποτελεί το 21% των εσόδων των τοπικών κυβερνήσεων.
Σε κάθε περίπτωση, αν προσθέσουμε το κυβερνητικό πάνω σε αυτά (κατά την Standard Chartered), τότε το συνολικό χρέος ισοδυναμεί με περίπου το 71% του ΑΕΠ. Δεν είναι ένα τεράστιο ποσό και σίγουρα είναι κάτι που η Κίνα μπορεί να διαχειριστεί, δεδομένου ότι έχει ακόμα μεγάλη ανάπτυξη.
Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι η Κίνα μπορεί να διαχειριστεί το όλο θέμα. Τα δάνεια αυτά είναι σε τοπικό νόμισμα και η Κίνα έχει πολλές επιλογές, μεταξύ αυτών είναι και να κάνει monetize (με πολλούς και διάφορους τρόπους) όλα αυτά τα δάνεια και να τελειώνει η υπόθεση.
Το ερώτημα το δικό μου όμως, με όλες αυτές τις αναφορές (και είναι πάρα πολλές και τις διαβάζουμε εδώ και μερικά χρόνια) είναι τι αξία έχει στην πραγματικότητα το yuan, αν υποθέσουμε ότι μελλοντικά θα γίνει διαπραγματεύσιμο.
Ενώ δηλαδή όλοι αναμένουν ότι θα πρέπει να ανέβει, μήπως πρέπει να γίνει το αντίθετο; Πως θα συμπεριφερθούν οι περισσότεροι Κινέζοι πολίτες, αν στο μέλλον θα έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν ξένο συνάλλαγμα, ή ακόμα και να αγοράσουν ξένα χρεόγραφα;
Το άλλο ερώτημα είναι πως θα επηρεαστεί η ανάπτυξη της Κίνας, αν υποθέσουμε ότι η Κινεζική κυβέρνηση σταματήσει αυτό το παιχνίδι με τις τοπικές κυβερνήσεις; Θα μειωθεί η ανάπτυξη και πόσο; Θα επηρεάσει άραγε τις παγκόσμιες αγορές;
Ερωτήσεις πολλές απαντήσεις λίγες. Αυτό όμως που είναι σίγουρο ότι δεν υπάρχει δωρεάν γεύμα (there is no free lunch κατά τον Milton Friedman) και κάπου κάποιος θα πρέπει να πληρώσει.
Το πως και από που θα μας έρθει δεν ξέρω, αυτό όμως που εγώ έχω να πω είναι ότι είναι άλλος ένας λόγος μελλοντικής ανησυχίας και άλλος ένας λόγος για να δούμε κάτι παραπάνω από ένα hard landing(ανώμαλη αναπτυξιακή προσγείωση) μελλοντικά στην Κίνα.
Πηγή:www.capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου