Έρχονται νέα μέτρα, μεγαλύτερη ανεργία, ύφεση και μείωση επενδύσεων

Της Δήμητρας Καδδά

Με γκρίζα χρώματα περιγράφει το ΙΟΒΕ στην τριμηνιαία του έκθεση το παρόν και το μέλλον της ελληνικής οικονομίας και της κοινωνίας αν δεν αλλάξει ένας φαύλος κύκλος: τα δημοσιονομικά μέτρα που δεν εφαρμόζονται και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που δεν έρχονται. 

Εκτιμά ότι και ο... φετινός προϋπολογισμός –μετά τα πρόσφατα μέτρα– έχει σοβαρότατους κινδύνους υλοποίησης καθώς ήδη εντοπίζει  μεγάλες υστερήσεις στα  έσοδα, νέα ελλείμματα 1,9 δισ. ευρώ σε ΔΕΚΟ και ΟΚΑ και  πολλά κονδύλια που έχουν ξεφύγει τους στόχους (αύξηση δαπανών σε ΟΑΕΔ, προμήθειες και άλλες καταναλωτικές δαπάνες, τόκοι  και αποθεματικό).  Θεωρεί έτσι  ορατό το ενδεχόμενο να έρθουν και άλλα «πακέτα». 

Πρώτες προς... περικοπή αναμένεται να είναι οι επενδυτικές δαπάνες, εξιλαστήριο θύμα και του 2011. Ωστόσο, επισημαίνει ότι αυτό συνεπάγεται διψήφια μείωση των συνολικών επενδύσεων και το 2012 τη στιγμή που την προηγούμενη 4ετία η χώρα γνώρισε μείωσή τους κατά 50% με προφανή «σοκ» στην αγορά.

Όσο για τους εργαζόμενους, εκτιμά ότι τα χειρότερα δεν έχουν φανεί στους μισθούς αλλά και στην αγορά εργασίας: υπολογίζει την ύφεση στο 20% φέτος  και τις τιμές να αντιστέκονται καθώς το κράτος δεν προχωρά σε τομές που θα εντείνουν τον ανταγωνισμό  αλλά και θα φέρει νέα αύξηση των έμμεσων φόρων.

Το ΙΟΒΕ υπολόγισε τις δημοσιονομικές επιδόσεις της κυβέρνησης: 

* Εκτιμά ότι  παρά την υπογραφή της δανειακής σύμβασης,  η αβεβαιότητα σχετικά με την δυνατότητα επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων όχι μόνο για το 2012, αλλά και για τα επόμενα χρόνια και  ακολούθως η ανησυχία για το ύψος των επιπρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων που θα ληφθούν παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. «Άλλωστε, παρά τις διαδοχικές  δέσμες μέτρων του 2011 τα οποία είχαν ιδιαίτερα αρνητικό αντίκτυπο στο ΑΕΠ και  στην απασχόληση η διαγραφόμενη μείωση του ελλείμματος είναι μικρή», μπορεί τελικά  να μην μεταβληθεί καν σε σχέση με το 2010.

* Μέσα στο πρώτο δίμηνο του 2012 φάνηκε το πρόβλημα. Τα έσοδα αναθεωρήθηκαν κατά 3 δισ. ευρώ (εκ των οποίων τα 2,2 δισ. ευρώ έφυγαν από  ΦΠΑ και ειδικούς φόρους κατανάλωσης). Η απόκλιση  αυτή στα έσοδα οδήγησε στα νέα μέτρα 3,2 δισ. ευρώ (2,2 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό και ακόμη 962 εκατ. ευρώ στους ΟΚΑ).  Τα μέτρα θεωρούνται επιβεβλημένα λόγω του βάθους της ύφεσης και της δυστοκίας που παρατηρείται στη συλλογή των εσόδων.

* Ωστόσο, εκτιμάται ότι δεν φτάνουν καθώς μία νέα πηγή 2,2 δισ. ευρώ αποκαλύπτεται με βάση μόνο τις επιδόσεις του 1ου διμήνου. Οι πληρωμές για τόκους τελικά φέτος θα είναι κατά 300 εκατ. ευρώ υψηλότερες.  Τα ελλείμματα των ΟΚΑ και των ΔΕΚΟ θα είναι κατά 1,9 δισ. ευρώ υψηλότερα επιβαρύνοντας τον προϋπολογισμό.

* Εκτιμάται ότι ασφαλέστερα συμπεράσματα θα υπάρχουν με τα στοιχεία Απριλίου,  αλλά τα δεδομένα του πρώτου διμήνου δίνουν μία ιδέα. Για τα έσοδα οι κυριότεροι κίνδυνοι απόκλισης διαγράφονται στους φόρους εισοδήματος και τον ΦΠΑ όπου οι ρυθμοί μεταβολής υπολείπονται σημαντικά των προϋπολογισθέντων. Στις δαπάνες, φαίνεται ότι τα ταμεία  -και ειδικά ο ΟΑΕΔ-  απορροφούν πόρους πολύ ταχύτερα από ό,τι προβλεπόταν (αύξηση επιχορηγήσεων ΟΑΕΔ κατά 29%, έναντι μείωσης κατά 10% που εγγραφόταν στον προϋπολογισμό και έχοντας απορροφήσει ήδη το 28% των προβλεπόμενων πόρων). 

* Την ίδια εικόνα παρουσιάζουν και οι καταναλωτικές δαπάνες  και -δεδομένου ότι επέρχονται εκλογές- είναι αμφίβολο αν θα προλάβουν μέχρι το τέλος του έτους να σημειώσουν μείωση κατά 12,3%  αφού ήδη αυξάνονται με ρυθμό 32,2% (κυρίως λόγω προμηθειών). Τα αποθεματικά ήδη εξαντλήθηκαν κατά 27% σε 2 μήνες. 

* Μεγάλος είναι ο αντίκτυπος στις επενδύσεις.  Σε 4 χρόνια (2008 - 2011) η μείωση των επενδυτικών δαπανών (δημόσιων και ιδιωτικών) ξεπέρασε το 50%, από τα 54 δισ. ευρώ σε 27 δισ. ευρώ,  «εξέλιξη που επιδρά ιδιαίτερα ανασχετικά στις δυνατότητες ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας».

* Εκτιμά  ότι το ΠΔΕ θα συνδεθεί με την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων όπως συνέβη και τα προηγούμενα 2 χρόνια.  Η προγραμματισμένη αύξηση των επενδύσεων το 2012 κατά 15% (1,1 δισ. ευρώ) εξαρτάται απόλυτα από την συνεπή εκτέλεση του προϋπολογισμού, επισημαίνεται. Το 2011 οι πραγματοποιηθείσες δαπάνες του ΠΔΕ ήταν κατά 21,9% ή 1,9 δισ. ευρώ χαμηλότερες σε σχέση με τον αρχικό προγραμματισμό, προκειμένου να περιοριστούν οι αποκλίσεις από τους δημοσιονομικούς στόχους.  Ήδη οι δαπάνες περιορίστηκαν κατά 430 εκατ. ευρώ και... βλέπουμε.  Η συνέπεια, είναι  νέα συρρίκνωση επενδύσεων το 2012 σε διψήφιο ποσοστό. 

* Εκτιμά ότι τα μέτρα θα φέρουν νέο πλήγμα στη ζήτηση και στο ΑΕΠ που θα συρρικνωθεί κατά 5%.  

* Μετά την ολοκλήρωση του PSI και τον σαφή εκλογικό ορίζοντα αναμένεται να  βελτιωθεί το οικονομικό κλίμα το οποίο προς το παρόν βαλτώνει στις 75 μονάδες για τον Φεβρουάριο. Ωστόσο, η αυξανόμενη ανεργία, η μείωση μισθών και αγοραστικής δύναμης δεν αφήνουν πολλά περιθώρια βελτίωσης της καταναλωτικής εμπιστοσύνης και αναθέρμανσης της αγοράς. 

* Οι επιπτώσεις στο διαθέσιμο εισόδημα των διαδοχικών  δημοσιονομικών μέτρων δεν έχουν ακόμη εκδηλωθεί. Ειδικά τα μέτρα στο εργασιακό θα επιφέρουν νέες περικοπές στο διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων, περιορισμό της αγοραστικής τους δύναμης και ισχυροποίηση της ύφεσης που θα φανεί μαζί με την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού. Σημαντικός θα είναι και ο περιορισμός στις καταναλωτικές δαπάνες του δημοσίου.

* Η ανεργία θα συνεχίσει να αυξάνεται -ειδικά το πρώτο εξάμηνο-  από το 17,1% κατά μέσο όρο το 2011 σε επίπεδα του 20% του εργατικού δυναμικού  φέτος. 

* Ο πληθωρισμός παρά ταύτα δεν θα αποκλιμακωθεί, λόγω προβλημάτων ανταγωνισμού στις αγορές αλλά και των νέων αυξήσεων σε ηλεκτρικό ρεύμα, των φόρων στο πετρέλαιο θέρμανσης από το φθινόπωρο.

Πηγή:www.capital.gr