Γένεση άστρων

Ακτινοβολία από κοσμικά νέφη όπου γεννιούνται πλανήτες και αστέρες, θα μπορούσε να αποκαλύψει μυστικά γι' αυτές τις περιοχές, σύμφωνα με νέα έρευνα. Ψυχρά μοριακά νέφη είναι οι κοιτίδες των άστρων και των πλανητών, όπου πυκνά σμήνη αερίων καταρρέουν για να σχηματίσουν...

πρωταστέρες, ενώ τεράστιες μάζες αστρικών κόκκων θα μπορούσαν να δημιουργήσουν κόσμους σαν τη Γη. Όμως κατά πόσο συμβαίνει κάτι τέτοιο είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστο, εν μέρει επειδή τα νέφη καλύπτουν τα πάντα και επομένως είναι αδύνατον να δουν οι αστρονόμοι τη δραστηριότητα με ορατό φως. Η ακτινοβολία που αναδύεται από το κέντρο αυτών των νεφών θα μπορούσε να αποκαλύψει στοιχεία σχετικά με το πώς τα αστέρια και οι πλανήτες αναπτύχθηκαν με την πάροδο του χρόνου.

Το 2005 το τηλεσκόπιο Spitzer τηςNASA, ανακάλυψε υπέρυθρο φως που εξερχόταν από τον πυρήνα ενός κρύου, χωρίς άστρα μοριακού νέφους περίπου 400 έτη φωτός μακριά. Αυτό το νέφος, γνωστό και ως L183, έχει περίπου 80 φορές τη μάζα του ήλιου. Οι υπέρυθρες ακτίνες που ανιχνεύθηκαν από το L183 είναι πιθανόν το αποτέλεσμα της αστροφεγγιάς που διέρχεται από τον πυρήνα του νέφους όπου υπάρχει αστρική σκόνη, στην πιο πυκνή περιοχή του νέφους. Από το συγκεκριμένο μήκος κύματος των ακτινοβολιών συνάγεται το συμπέρασμα πως οι κόκκοι της αστρικής σκόνης πρέπει να έχουν μέγεθος τουλάχιστον 1 μικρόμετρο, ή περίπου ένα εκατοστό του πλάτους μιας ανθρώπινης τρίχας.

«Μπορείτε να θεωρήσετε τους κόκκους σαν μικρούς καθρέφτες», δηλώνει ο / η ερευνητήςLaurent Pagani, αστροφυσικός στο Αστεροσκοπείο του Παρισιού. Αν το κάτοπτρο είναι πολύ μικρότερο από το μήκος κύματος, η ακτινοβολία δεν θα διακρίνει την παρουσία του καθρέφτη». Αυτό το μέγεθος κάνει κάθε κόκκο περίπου 10 φορές μεγαλύτερο από το μέσο όρο των τεμαχίων σκόνης που θεωρούσαν ότι δομούσαν αυτά τα νέφη. Ως εκ τούτου, αυτή η ακτινοβολία μπορεί να δώσει νέα δεδομένα για το πώς οι ομάδες παραγωγής αστέρων και πλανητών αυξάνονται.

Τώρα, οι επιστήμονες διαπιστώνουν πως το φαινόμενο λάμψης από τον πυρήνα (coreshine effect) του νεφελώματος δεν περιορίζεται μόνο στο L183. Στην πραγματικότητα είναι κοινό σε πολλά μοριακά νέφη στα πέρατα του γαλαξία. Ο Pagani και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν το τηλεσκόπιο Spitzer για να διερευνήσουν τους πυρήνες 110 διαφορετικών μοριακών νεφών και περίπου οι μισοί από αυτούς εμφάνιζαν λάμψη από τον πυρήνα. Περαιτέρω μελέτη αυτού του φαινομένου θα πρέπει να αποκαλύψει λεπτομέρειες σχετικά με τις ιδιότητες των κόκκων που προκαλούν αυτό το φως. Δεδομένου ότι το μέγεθος των κόκκων σκόνης θα πρέπει να αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου, η λάμψη από τον πυρήνα θα μπορούσε να διευκρινίσει την ηλικία των νεφών, ενώ η θέση αυτής της ακτινοβολίας μέσα στο νέφος θα μπορούσε να παράγει ιδέες σχετικά με την εσωτερική του δομή. Όλες αυτές οι πληροφορίες θα μπορούσε τελικά να βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν πώς σχηματίστηκαν οι πλανήτες και τα αστέρια.

«Για μεγάλο χρονικό διάστημα, τα μοντέλα ανάπτυξης σκόνης ήταν υπερβολικά αργά - κανονικοί χρόνοι εκατοντάδων εκατομμυρίων ετών - και δεν ήταν αξιόπιστα», εξηγεί ο Pagani. Ανέφερε τέλος πως το νέο μοντέλο που σχεδιάστηκε από τον συνάδελφό του Chris Ormel τουΙνστιτούτου Max Planck για την Αστρονομία, στη Χαϊδελβέργη της Γερμανίας, μπορεί να αποδειχθεί περισσότερο ακριβές και να συμβαδίζει με τις τρέχουσες παρατηρήσεις. Η ερευνητική εργασία του Pagani και των συνεργατών του δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Science, στην έκδοση της 24ης Σεπτεμβρίου 2010 (The Ubiquity of Micrometer-Sized Dust Grains in the Dense Interstellar Medium).