Η ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ ΔΙΩΧΝΕΙ ΤΟΥΣ ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ - ΚΑΤEΡΡΕΥΣΑΝ ΟΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΧΑΑ

Ρεπορτάζ : Ειρήνη Σακελλάρη
(από την Ημερησία)
Πολλά funds κυρίως της κεντρικής Ευρώπης, σκανδιναβικά αλλά και γερμανικά, με θέσεις τετραετίας τουλάχιστον στις ελληνικές τράπεζες αποσύρονται, καταγράφοντας, έστω και αυτήν την ώρα, μεγάλες απώλειες στο ενεργητικό τους. Η αγορά παρακολουθεί...
με κάποια διαλείμματα το φαινόμενο της ελεύθερης πτώσης που προκαλεί κατάρρευση της αξίας των μετοχών.
Την ίδια στιγμή οι τράπεζες ανά την Ευρώπη, ασφαλώς και οι ελληνικές, θα κληθούν να πραγματοποιήσουν αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου σημαντικού ύψους στο πλαίσιο ενός «κουρέματος» των ελληνικών ομολόγων που, όπως όλα δείχνουν, θα είναι ασφαλώς υψηλότερο του 21%, που προέβλεπε η απόφαση του Ιουλίου.
Οι αντιδράσεις από τις ευρωπαϊκές τράπεζες ήταν και παραμένουν μεγάλες, καθώς οι αυξήσεις κεφαλαίου αυτή τη στιγμή δεν είναι εύκολες άρα και επιθυμητές. Οι ιδιώτες δεν ενδιαφέρονται να διαθέσουν κεφάλαια στην παρούσα χρηματοοικονομική συγκυρία και ένα «κούρεμα» μεγάλου μεγέθους σαφώς θα δημιουργήσει έντονο προβληματισμό με τη ρευστότητα που υπάρχει στις αγορές της Ευρώπης, ενώ η έλλειψη ρευστότητας είναι πολύ εύκολο να οδηγήσει σε ύφεση ακόμη και τις χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης.

Σταθερό σύστημα
Το μόνο θετικό στοιχείο είναι πως τόσο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όσο και τα λοιπά κοινοτικά όργανα έχουν καταλάβει πλήρως την ανάγκη ενός υγιούς και σταθερού τραπεζικού συστήματος. Από εκεί και πέρα το μείγμα της πολιτικής που θα ακολουθηθεί, προκειμένου να επιτευχθεί ο συγκεκριμένος σκοπός, θα κρίνει και το αποτέλεσμα.
Τα προβλήματα στο τραπεζικό σύστημα -πανευρωπαϊκά- έχουν ενταθεί τόσο στην κεντρική Ευρώπη όσο και στο νότο. Στην Αγγλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία και την Ισπανία πολλά πιστωτικά ιδρύματα παρουσίασαν ανεπάρκεια και είτε έκλεισαν είτε βοηθήθηκαν από την ΕΚΤ.
Αντοχές
Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχει επιδείξει σημαντικότατες αντοχές στην κρίση, τουλάχιστον έως τώρα. Είναι χαρακτηριστικό πως οι τράπεζες στη χώρα μας δεν ήταν αυτές που δημιούργησαν την κρίση αλλά υπέστησαν την κρίση. Η κρίση χτύπησε τις ελληνικές τράπεζες με δύο τρόπους: κατέστησε πολλά από τα δάνεια που είχαν χορηγήσει προβληματικά, αλλά κυρίως οδήγησε σε εκροή καταθέσεων στο εξωτερικό ύψους άνω των 50 δισ. ευρώ την τελευταία διετία.
Οι παραπάνω συνιστώσες μαζί με το ύψος του «κουρέματος» του χρέους που θα αποφασισθεί, θα είναι αυτές που θα κρίνουν το ύψος των αυξήσεων κεφαλαίου που θα απαιτηθούν για τις ελληνικές τράπεζες.
Συμμετοχή
Το χρηματιστήριο τιμολογεί τις εξελίξεις και θεωρεί πιθανό ότι οι περισσότερες τράπεζες ίσως ζητήσουν τη βοήθεια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το οποίο, αν συμμετάσχει κεφαλαιακά στα πιστωτικά ιδρύματα, θα το πράξει σε πολύ χαμηλές τιμές και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι κεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών οδηγήθηκαν στα τάρταρα.
Στη συνέχεια, βέβαια, επικράτησαν ηπιότερες σκέψεις και υπήρξε έντονη φημολογία για μικρότερο «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων. Αυτές οι σκέψεις οδηγούν στο συμπέρασμα πως πρέπει πρώτα να ξεκαθαρίσουν πολλές παράμετροι πριν βγουν ασφαλή συμπεράσματα για το αν οι ελληνικές τράπεζες μπορούν να βρουν τα κεφάλαια που απαιτούνται ή και να ζητήσουν τη βοήθεια του ταμείου, στοιχείο το οποίο επέτρεψε μερική ανάκαμψη των μετοχών των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Όπως καθιστούν σαφές έγκυροι τραπεζικοί παράγοντες, το ταμείο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας δεν κάνει παρέμβαση με στόχο την κρατικοποίηση των ελληνικών τραπεζών αλλά την εξυγίανσή τους, μόνο αν αυτό απαιτηθεί. Η λύση του ταμείου δεν είναι μόνιμη, αφού εκ του νόμου ο οργανισμός αυτός πρέπει μέσα σε μία διετία να πωλήσει τη συμμετοχή του στο εκάστοτε πιστωτικό ίδρυμα. Αυτό το οποίο έχει σημασία αυτή τη στιγμή είναι να ξεκαθαρίσουν οι όροι του haircut, για να μπορούν και οι επενδυτές να πραγματοποιήσουν σαφείς υπολογισμούς με το τι θα γίνει με τις τράπεζες.
Οι διοικήσεις των τραπεζών ακόμη και στην περίπτωση που αυτές ζητήσουν τη βοήθεια του ταμείου δεν αναμένεται να αλλάξουν. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι ελληνικές τράπεζες δεν πραγματοποίησαν παρακινδυνευμένες ενέργειες, δεν είχαν τοξικά χαρτοφυλάκια, αλλά επένδυσαν σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, δηλαδή χώρας της Ευρωζώνης με υψηλή αξιολόγηση και ασφαλώς δεν μπορούν να κατηγορηθούν γι' αυτό.
Παρενέργειες
Οι παρενέργειες από την κρίση για τις τράπεζες είναι πολύπλευρες. Αξίζει να σημειωθεί πως τα σημαντικά assets των ελληνικών τραπεζών στα Βαλκάνια, που ουσιαστικά στηρίζουν και τις εκεί ελληνικές επιχειρήσεις γίνονται πόλος έλξης από distress funds που επιδιώκουν να τα αποχτήσουν σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές, στοιχείο το οποίο θα δημιουργήσει προβλήματα και στους υπόλοιπους πόλους της ελληνικής οικονομίας που είναι εγκατεστημένοι στα Βαλκάνια.
Ας σημειωθεί ότι σαφής σύγχυση υπήρξε και στους επενδυτές από τις εξελίξεις στην Proton Bank, καθώς αρκετοί έσπευσαν να συνδέσουν τις εξελίξεις αυτές με το τι θα γίνει στο σύνολο του τραπεζικού συστήματος. Η συγκεκριμένη ωστόσο τράπεζα αποτέλεσε ξεχωριστή περίπτωση, καθώς βρέθηκε σ' αυτήν τη μεγάλη τρύπα, η οποία έπρεπε να καλυφθεί για να προστατευθούν οι καταθέτες. Η περίπτωση και η διαδικασία της Proton Bank σε τίποτα δεν μοιάζει μ' αυτό που ενδεχομένως θα συμβεί με άλλα τραπεζικά ιδρύματα που θα αναζητήσουν τη βοήθεια του ταμείου.
Βοήθεια
Το πώς θα προσφερθεί αυτή η βοήθεια αποτελεί στην παρούσα φάση αντικείμενο διαπραγμάτευσης στην Ευρώπη, καθώς πολλοί είναι οι υποστηρικτές που βλέπουν τη βοήθεια αυτήν υπό τη μορφή δανεισμού και όχι συμμετοχής με συγκεκριμένα εχέγγυα, ώστε οι ίδιες οι τράπεζες να έχουν το χρόνο να πραγματοποιήσουν επανακεφαλαιοποίηση.