Μια διέξοδος για τις τράπεζες από τα ελληνικά ομόλογα

Μια ενδιαφέρουσα πρόταση για τον απεγκλωβισμό των τραπεζών από το βάρος των κρατικών ομολόγων είναι να συμφωνήσουν με το κράτος να ανταλλάξουν τα ομόλογα με κρατικά ακίνητα ανάλογης αξίας.  Το κράτος να πληρώνει ενοίκιο και οι τράπεζες να υποκαταστήσουν τα έσοδα από τα ομόλογα με τα ενοίκια. Το κράτος θα πάρει πίσω τα ομόλογα και θα τα διαγράψει μειώνοντας το χρέος αντιστρέφοντας το κλίμα στις διεθνείς αγορές. Οι τράπεζες χωρίς το φόβο "κουρέματος" θα βρουν ευκολότερα...
πρόσβαση στις διεθνείς αγορές και θα μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν την οικονομία. Η πρόταση είναι του κ. Χήρη Μάκκα και δημοσιεύτηκε την Καθημερινή της Κυριακής.
Αναλυτικότερα υποστηρίζει:

Λύση στην κρίση με την ανταλλαγή ακινήτων - χρέους

Του Xαρη Mακκα*
Στη δραματική οικονομική κρίση που ζούμε, με την Ελλάδα να φαίνεται ότι θα χρειαστεί νέα δάνεια το 2013, δύο πρωτοβουλίες θα άλλαζαν άρδην το σκηνικό σε ουσιαστικό αλλά και σε ψυχολογικό επίπεδο. Η άμεση δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος μέσα από δραματικές περικοπές δαπανών που θα συμφωνούσαν από κοινού τα δύο μεγάλα κόμματα και η άμεση μείωση χρέους με αξιοποίηση της κρατικής ακίνητης περιουσίας.

Ανάλυση της πρότασης

Η εξειδικευμένη πρόταση - λύση για άμεση δράση στη μείωση χρέους είναι: ανταλλαγή (swap) του χρέους που κρατούν οι ελληνικές τράπεζες (περίπου 35 δισ.) με περιουσιακά στοιχεία (equity) του κράτους. Οι τράπεζες ανταλλάσσουν τα ομόλογα του Δημοσίου που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους με την κυριότητα κρατικών ακινήτων (υπουργεία, νοσοκομεία, ΤΕΙ και ΑΕΙ, τελωνεία, φυλακές κ. λπ.) και εκτάσεων (στρατόπεδα, αεροδρόμια, μαρίνες, άλλα αξιοποιήσιμα ακίνητα από κληρονομιές κ. λπ.) για ένα διάστημα έως και 30 ετών. Το Δημόσιο διαγράφει το ισόποσο χρέος των ομολόγων που αποσύρονται από την αγορά και υπογράφει με τις τράπεζες σύμβαση μακροχρόνιας μίσθωσης (leasing) των ακινήτων που θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί. Η διάρκεια και το ύψος των μισθωμάτων θα προσδιορίζονται από τα αντίστοιχα χαρακτηριστικά των «αποσυρμένων» ομολόγων και την τιμή ανταλλαγής τους (που ιδεατά θα είναι 100, δηλαδή χωρίς κανένα «κούρεμα»).
Οι τεχνικές λεπτομέρειες της ανταλλαγής είναι σχετικά περίπλοκες, η διαδικασία μπορεί να είναι ανοιχτή και σε κοινοπραξίες μεταξύ τραπεζών (ελληνικών και ξένων) και η διαπραγμάτευση των όρων της ανταλλαγής με απόλυτη διαφάνεια. Τα αποτελέσματα για τα δύο μέρη είναι εξαιρετικά: το κράτος μειώνει το χρέος (350 δισ.) κατά 10% και δημιουργεί τρέχουσες δαπάνες για ενοίκια (περίπου 800 εκατ. ετησίως). Η κυριότητα των ακινήτων θα περιέλθει πάλι στο Δημόσιο έπειτα από μερικά χρόνια. Οι τράπεζες δεν έχουν πλέον κρατικά ομόλογα, αντικαθιστούν τις αποδόσεις από τα ομόλογα με αυτές από μισθώματα και μπορούν να επιστρέψουν στις διεθνείς χρηματαγορές. Η Ελλάδα παίρνει μια μεγάλη δημοσιονομική ανάσα.
Το κυριότερο όμως όφελος είναι στην ψυχολογία των αγορών, αλλά και στην τόνωση του αισθήματος αλληλεγγύης ανάμεσα στους Ευρωπαίους εταίρους μας που καλούνται εκ νέου να βοηθήσουν.

Αποκατάσταση εμπιστοσύνης

Πιστεύω ότι και μόνο η ανακοίνωση μιας τέτοιας ανταλλαγής θα έφερνε νέους αγοραστές ελληνικών ομολόγων στις χαμηλές τιμές που τώρα βρίσκονται, βελτιώνοντας σημαντικά την προοπτική επανόδου της χώρας στις αγορές. Μαζί με την προοπτική δημιουργίας πρωτογενούς πλεονάσματος, θα μπορούσε να θέσει τέρμα στις αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.
Οι μεγαλύτερες προκλήσεις για μια τέτοια ανταλλαγή είναι: η εξεύρεση αρκετών περιουσιακών στοιχείων με ανάλογη αξία, η ετοιμότητα δράσης του κρατικού μηχανισμού και νομικές λεπτομέρειες διαδικασιών που δεν θα αποκλείουν τη συμμετοχή και άλλων ομολογιούχων στην ανταλλαγή αυτή. Oμως, η κρισιμότητα των περιστάσεων ορίζει ότι, με διαδικασίες ανάλογες των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, μια τέτοια ανταλλαγή μπορεί να επιτευχθεί σε διάστημα μόνο λίγων μηνών.
*Ο κ. Μάκκας είναι Senior Partner στην I. J. Partners S. A. και μέλος της Ε. Ε. της Δράσης.