Νέα «Ιουλιανά»;

Για άλλη μια φορά η χώρα μας βρίσκεται αντιμέτωπη με μία πολιτική κρίση που όμοιά της είχε να ζήσει η Ελλάδα από το καλοκαίρι του 1965. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που...

παρομοιάζουν το σύγχρονο κλίμα αστάθειας με εκείνο του ’65. Ο ίδιος ο Θεόδωρος Πάγκαλος με τη φράση «ζούμε μέρες του ‘65» αφήνει μια υπόνοια για την ύπαρξη οργανωμένης προσπάθειας αμφισβήτησης του πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου, ενώ ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ Γιώργος Καρατζαφέρης εκφράζει το φόβο του για «νέα Ιουλιανά».

Ας θυμηθούμε όμως λίγο τα γεγονότα εκείνα που τάραξαν την Ελλάδα του ’65 και άνοιξαν την πόρτα για την επιβολή της χούντας των συνταγματαρχών. Η Ένωση Κέντρου κερδίζει τις εκλογές το Φεβρουάριο του 1964 με το «εξωφρενικό» ποσοστό του 53% και ο Γ. Παπανδρέου σχηματίζει αυτοδύναμη κυβέρνηση με 171 βουλευτές. Ωστόσο, τον Ιούλιο του 1965, ενώ η οικονομία της χώρας έχει αρχίσει να βρίσκει το δρόμο της και η ανεργία να υποχωρεί, εκδηλώνεται μια διαφωνία μεταξύ Παπανδρέου και βασιλιά Κωνσταντίνου που θα αλλάξει ριζικά το ρου της νεοελληνικής ιστορίας. Η διαφωνία αφορά τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Πέτρο Γαρουφαλιά, ο οποίος έχει την αμέριστη στήριξη του βασιλιά και ως άνθρωπος των ανακτόρων δημιουργεί συνεχώς προβλήματα στην κυβέρνηση. Σύντομα η διαφωνία μετατρέπεται σε κόντρα. Ο Παπανδρέου αρχικά προτείνει να αναλάβει το υπουργείο ο γιος του, Ανδρέας. Όταν ο βασιλιάς αρνείται, προτείνει να το αναλάβει ο ίδιος, αλλά ο Κωνσταντίνος αρνείται και πάλι. Μη έχοντας άλλη επιλογή και θεωρώντας εξοργιστική την άρνηση του βασιλιά να αναλάβει ο ίδιος ο πρωθυπουργός το υπουργείο που θέλει, το απόγευμα της 15^ης Ιουλίου υπογράφει την παραίτησή του.

Πολύ σύντομα σχηματίζεται κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον «αποστάτη» της Ένωσης Κέντρου, Γεώργιο Αθανασιάδη - Νόβα, υπουργό Εθνικής Άμυνας το Σταύρο Κωστόπουλο και Δημοσίας Τάξεως τον Ιωάννη Τούμπα. Ο Αθανασιάδης – Νόβας χαρακτηρίζεται και «κατεψυγμένος πρωθυπουργός» λόγω του προαποφασισμένου από το βασιλιά διορισμού του. Ο λαός εξεγείρεται. Φοιτητές και εργαζόμενοι διαδηλώνουν στο Σύνταγμα και φωνάζουν συνθήματα κατά του βασιλιά με πιο χαρακτηριστικό το «Δε σε θέλει ο λαός, παρ' τη μάνα σου και μπρος». Οι συγκρούσεις με την αστυνομία είναι αναπόφευκτες και θύμα τους ο 25χρονος φοιτητής Σωτήρης Πετρούλας.

Όταν η κυβέρνηση ζητά ψήφο εμπιστοσύνης, δεν καταφέρνει να συγκεντρώσει το απαραίτητο αριθμό ψήφων και καταρρέει. Η Ένωση κέντρου διασπάται και η ιστορία συνεχίζεται με πολλές ακόμη προσπάθειες σχηματισμού κυβέρνησης από το Στέφανο Στεφανόπουλο και τον Ηλία Τσιριμώκο. Αυτή είναι μόνο η αρχή μιας περιόδου συνεχών κομματικών συγκρούσεων και πολιτικής αστάθειας που θα οδηγήσει τελικά στην επιβολή της δικτατορίας τον Απρίλιο του 1967.

Εύα Βλάχου